TAM NGHIỆP

TAM NGHIỆP

Tam nghiệp là ba thứ nghiệp, là nghiệp báo nó đến với mình, làm cho mình được phước hay hoạn nạn, đều do nghiệp, ba hạnh nghiệp từ trước nó liên quan với nhau rất chặt chẽ :

A.1. Thân nghiệp : Là hạnh nghiệp bằng thân, tức là chân, tay làm việc.

2. Khẩu nghiệp : Là hạnh nghiệp bằng lời nói, tức nói năng dạy bảo hoặc nói ác.

3. Ý nghiệp : Là hạnh nghiệp bằng ý tưởng, tức suy nghĩ mong cầu điều thiện hoặc điều ác, hoặc toan tính, mưu mô những việc thiện và ác.

Từ nghiệp nhơn đến nghiệp quả hay nghiệp báo, đều gọi chúng là nghiệp. trong tam nghiệp trên, nghiệp ý là hệ trọng hơn hết, việc làm hay lời nói phát khởi lành hay dữ đều do nơi ý thức hết thảy. Đức Phật thường dạy rằng : Cái ác khẩu chưa làm ra bằng thân, song nó đã móng nơi ý, thì kẻ có ý ác đã phạm tội rồi.

a. Tam nghiệp xấu ác đưa đến thập ác.

b. Tam nghiệp tốt lành đưa đến thập thiện.

B.1. Thiện nghiệp : Hạnh nghiệp lành như trì giới, bố thí, cúng dường...sẽ chiêu cảm quả phước lạc ở trời, người.

2. Ác nghiệp : Hạnh nghiệp dữ như phá trai, phạm giới, sân tham....sẽ chiêu cảm quả khổ ở ba đường ác.

3. Vô ký nghiệp : Hạnh nghiệp chẳng lành, chẳng dữ không chiêu cảm quả báo phước lạc hay sa đọa. Như Phật và Bồ Tát các Ngài dùng phương tiện thi hành hạnh nghiệp ấy chẳng mang lại phước, tội.

C.1. Hữu lậu nghiệp : Các hạnh nghiệp của phàm phu, tốt và xấu xen lẫn nhau, chiêu cảm phước lạc và họa.

2. Vô hậu nghiệp : Các hạnh nghiệp tạo tác bởi hàng Nhị Thừa, quyết dứt phiền não, luân hồi.

3. Phi hữu lậu, Phi vô lậu nghiêp : Các hạnh chơn thật của hàng Bồ Tát vượt khỏi trí thức phàm phu và của Nhị Thừa ( Thinh Văn, Duyên giác ).

Theo PHTĐ cuả Đoàn Trung Còn.