BẢO GIÁM

寶 鑒; ?-1173

Thiền sư Việt Nam, thuộc phái thiền Vô Ngôn Thông đời thứ 9. Sư kế thừa Thiền sư Ða Vân.

Sư họ Kiều, tên Phù, quê ở làng Trung Thuỵ. Sư bẩm chất thông minh, thông cả Nho giáo và nổi danh là viết chữ đẹp. Sư làm quan đến chức Cung hậu xá nhân đời vua Lí Anh Tông.

Năm lên 30, Sư từ quan đến chùa Bảo Phúc quận Mĩ Lương thụ giáo xuất gia với Thiền sư Ða Vân. Khi Ða Vân tịch, Sư ở lại trụ trì chùa này.

Sư thường dạy chúng: »Muốn tiến đến tông thừa của Phật là phải siêng năng, nhưng thành Phật chính giác phải nhờ trí tuệ . Ví như nhắm bắn cái đích ngoài trăm bước, mũi tên đến được là nhờ sức mạnh, nhưng trúng được đích không phải do sức.«

Sắp viên tịch, Sư nói kệ:

得成正覺罕憑修。祇爲牢籠智慧優

認得摩尼玄妙理。祇如天上顯金烏

智者猶如月照天。光含塵殺照無邊

若人要識須分別。嶺上扶疏鎖暮煙

Ðắc thành chính giác hãn bằng tu

Chỉ vi lao lung trí tuệ ưu

Nhận đắc ma-ni huyền diệu lí

Chỉ như thiên thượng hiển kim ô.

Trí giả du như nguyệt chiếu thiên

Quang hàm trần sát chiếu vô biên

Nhược nhân yếu thức tu phân biệt

Lãnh thượng phù sơ toả mộ yên

*Ðược thành chính giác ít nhờ tu

Ấy chỉ nhọc nhằn, trí tuệ ưu

Nhận được ma-ni lí huyền diệu

Ví thể trên không hiện vầng hồng.

Trí giả khác nào trăng rọi không

Chiếu soi khắp cõi sáng khôn ngần

Nếu người cần biết nên phân biệt

Khói phù man mác phủ non chiều.

Sư dạy thêm: »Tâm ý Như Lai đều không thể được, chỉ nên gọi là Vô lượng trí. Cho nên biết, tâm Như Lai như hư không, là chỗ nương của tất cả, trí tuệ của Như Lai cũng như thế.« Nói xong, Sư viên tịch.

Theo từ điển Phật học Đạo Uyển