BIỆN TÀI

Tài biện thuyết, tài giảng luận về đạo lý không ai bằng, tài ăn nói hùng hồn, xảo diệu, khiến ai nấy đều tín thọ.

Tài biện thuyết của Phật và Bồ Tát không trở ngại, không có sức chi chống ngăn nổi, không có ai phản đối được, kêu là biện tài vô ngại giải. Phật và Bồ Tát có đủ bốn biện tài, tứ vô ngại biên, tứ vô ngại giải, tứ vô ngại trí:

   Biện tài về pháp lý không trở ngại, không thuộc hết các danh từ: Pháp vô ngại biện.

   Biện tài về nghĩa lý không trở ngại: Nghĩa vô ngại biện.

   Biện tài về văn từ không trở ngại, lời ăn nói rất hoạt bát: Từ vô ngại biện.

   Biện tài vui thuyết không trở ngại, vì biết căn tánh của chúng sanh, nói cho họ rất vừa ý, ưa nghe: Nhạo thuyết vô ngại biện.

Lại có bảy tài biện luận: Thất biện tài như dưới đây:

   Tiệp biện: Mau mắn mà luận biện. Như có ai hỏi thì đáp lại liền hằng cần phải chần chờ.

   Vô đoạn biện: Trong khi thuyết pháp, hết giảng phần nầy đến phần khác, diễn giải một cách khéo léo, không đứt đoạn.

   Tấn biện: Tài nói lưu loát. Trong khi minh hiểu sự lý, lời ăn, tiếng nói lanh lẹ, trôi chảy như dòng nước.

   Tùy ứng biện: ứng hạp với thời cơ, lời nói ra không sai lạc.

   Vô mậu biện: Trong khi giảng kinh thuyết pháp, không có lầm lộn.

   Phong nghi vị biện: Biện giải ra vô số lý sự một cách đầy đủ và có ý vị.

   Nhứt thiết thế gian tối thượng diệu biện: Sự biện luận cao trổi hơn hết, huyền diệu hơn hết. Tài biện thuyết nầy có năm đức tánh:

   Tiếng sâu xa như sấm.

   Tiếng trong trẻo nghe rất xa.

   Tiếng có đủ sự thương mến, nhã nhặn như tiếng chim ca lăng tần già.

   Khiến cho chúng sanh đem vào tâm và ái kính.

   Khiến cho kẻ nghe vui vẻ không chán.

Lại có tám biện tài dưới đây:

   Bất tê hát biện: Sự biện luận chẳng có la hét.

   Bất mê loạn biện: Sự biện luận chẳng có mê loạn.

   Bất bố úy biện: Sự biện luận chẳng có sợ sệt.

   Bất kiêu mạn biện: Sự biện luận chẳng có lòng tự cao, khinh dể.

   Nghĩa cụ túc biện: Sự biện luận có đủ nghĩa lý.

   Vị cụ túc biện: Sự biện luận có đủ ý vị.

   Bất chuyết sáp biện: Sự biện luận lưu thông, chẳng vụng về, dính, rít.

Ứng thì phân biện: Sự phân biện nhằm thời phải lúc.

Theo từ điển Phật học Hán Việt của Đoàn Trung Còn