“Từ buổi Phật giáo du nhập vào Việt Nam đến nay gần hai nghìn năm, sự kính thờ không mất đi mà ngày càng tăng tiến. Phàm ở đâu có danh sơn thắng cảnh là có sự sang sửa để xây dựng chùa chiền” (Lê Văn Siêu, Việt Nam Văn Minh Sử. Hà Nội: NXB Văn Học, 2005, tr. 540).

“Mái chùa che chở hồn dân tộc/ Nếp sống muôn đời của Tổ tông”, trải  qua biết bao thời đại Lý, Trần, Lê, Nguyễn,… ngôi chùa từ lâu đã có mặt trên khắp đất nước ta, trở thành một mảng hiện thực quen thuộc và có ý nghĩa đối với đời sống người dân, gắn bó với sinh hoạt văn học nghệ thuật của dân tộc, tạo nên nhiều giá trị rất đáng kể về mặt vật chất cũng như tinh thần.

Để bổ sung kiến thức cho bộ môn Du Lịch Danh Lam Cổ Tự, chủ nhật ngày 22/ 3/ 2009 và 29/ 3/ 2009 dưới sự hướng dẫn trực tiếp của Thạc Sĩ Võ Văn Tường, ĐĐ. Thích Phước Đạt, ĐĐ. Thích Minh Thanh, Tăng Ni sinh chuyên ngành Phật Giáo Việt Nam đã có chuyến du khảo ba ngôi già lam nổi tiếng (Châu Thới Sơn Tự, Chùa Bửu Phong, Tổ Đình Hội Khánh) và khu du lịch Lạc Cảnh Đại Nam Văn Hiến để ghi hình và lấy tư liệu cho kỳ thi cuối khóa.

Chuyên ngành PGVN xin giới thiệu bài viết của ThS. Võ Văn Tường về 3 ngôi Cổ Tự mà Tăng ni sinh đã đến trao đổi và học tập.

1. CHÙA NÚI CHÂU THỚI (DĨ AN, BÌNH DƯƠNG)

Chùa tọa lạc tại xã Bình An, huyện Dĩ An, tỉnh Bình Dương, trên một ngọn núi cao 85m.

Chùa do Thiền sư Khánh Long tạo dựng vào thế kỷ XVII. Sách Sơ thảo Phật giáo Bình Dương (NXB. Mũi Cà Mau, 2000) cho biết chùa có thể được lập vào năm Tân Dậu (1681). Nhà tổ và giảng đường được trùng tu năm 1930, tam quan xây dựng năm 1970, 220 bậc thang lên xuống núi được xây đắp xi măng năm 1971. Ngôi chánh điện được Hòa thượng Viện chủ Thích Huệ Thông và Thượng tọa trụ trì Thích Minh Thiện tổ chức đại trùng tu từ năm 1993 đến năm 1995.

Kiến trúc chùa gồm một quần thể bao gồm : ngôi chánh điện, nhà Tổ, điện Thiên Thủ Thiên Nhãn, miếu thờ Linh Sơn Thánh Mẫu, điện thờ Diêu Trì Kim Mẫu và Ngũ Hành Nương Nương (thuộc tín ngưỡng dân gian). Cấu trúc mái trên chánh điện theo kiểu tứ tượng. Chùa sử dụng những mảnh gốm sứ  đắp lên các con rồng ở cuối các đầu đao của mái chùa. Trên đỉnh mái, có chín con rồng nhìn ra nhiều hướng. Mặt tiền được đắp gốm sứ tạo các loại hình như tứ linh, thủ quyển, đức Phật đản sanh …

Điện Phật được bài trí tôn nghiêm. Tầng trên thờ tượng Di Dà Tam Tôn : đức Phật A Di Đà, Bồ tát Quán Thế Âm và Bồ tát Đại Thế Chí. Các tầng kế thờ đức Phật Thích Ca (cao 3m), đức Di Lặc, tượng Đản sanh. Các pho tượng trên đều được đúc bằng đồng tại chùa do nhóm thợ Huế thực hiện. Hai bên vách chánh điện thờ bộ tượng Thập Bát La hán và Thập Điện Minh Vương bằng đất nung.

Năm 1988, chùa đúc một đại hồng chung (đúc tại Huế, theo mẫu đại hồng chung chùa Thiên Mụ). Năm 1996, chùa xây dựng một bảo tháp 4 tầng, cao 24m : Tầng 1 tôn trí tượng Quan Đế bằng đồng nặng 5 tấn, tầng 2 tôn trí tượng Bồ tát Địa Tạng bằng đồng nặng 3 tấn, tầng 3 tôn trí tượng Bồ tát Quán Thế Âm bằng đồng nặng 1 tấn, đại hồng chung nặng trên 1,5 tấn và tầng 4 tôn thờ Xá Lợi Phật.

Chùa còn bảo tồn nhiều pho tượng cổ và tượng quý như bộ tượng Thập bát La Hán, Thập Điện Minh Vương bằng đất nung; tượng Bồ tát Quán Thế Âm bằng gỗ mít và một số tượng Phật, tượng Bà Chúa Xứ bằng đá xanh. Đặc biệt, chùa còn lưu giữ 3 pho tượng Phật bằng đá có niên đại vào khoảng cuối thế kỷ XVIII.

Các đời trụ trì của chùa : Hồng Kiềm - Chơn Quả, đời 40 dòng Lâm Tế Chánh Tông ( ? – 1922), Nhật Tâm - Đồng Minh (1922-1936), Nhật Liên - Thiện Hóa (1936-1950), Lệ Huệ - Thiện Chí (1950-1953), Lệ Thiện (1953-1958), Huệ Thông (từ năm 1958 đến nay).

Chùa là một danh lam thắng cảnh của tỉnh Bình Dương. Hằng năm, chùa đón tiếp hàng vạn du khách, Phật tử đến tham quan, chiêm bái.

Chùa đã được Bộ Văn hóa công nhận là Di tích lịch sử - văn hóa quốc gia năm 1989.

Cổng tam quan Châu Thới Sơn Tự

HT. Thích Minh Thiện, trụ trì Châu Thới Sơn Tự kể về lịch sử hình thành và phát triển của Chùa cho Tăng Ni Sinh chuyên ngành PGVN – khóa VI

Tượng Bồ Tát Quán Thế Âm, mới hoàn thành ngày 19/ 02/ Kỷ Sửu

2. CHÙA  BỬU PHONG (BIÊN HÒA, ĐỒNG NAI)

Chùa Bửu Phong tọa lạc trên núi Bửu Long, thuộc phường Bửu Long, thành phố Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai. Chùa nằm ở tả ngạn sông Đồng Nai, hướng Tây Bắc thành phố Biên Hòa, cách trung tâm thành phố 5km; cách thành phố Hồ Chí Minh 30km về hướng Đông.

  Chùa được dựng vào thế kỷ XVII. Tài liệu của Bảo tàng tỉnh Đồng Nai cho biết, tương truyền chùa là một am tranh thờ Phật do ngài Bửu Phong dựng năm 1616. Đến năm 1678, một số Phật tử người Hoa đến vùng này sinh sống, đã cất lại ngôi chùa bằng gạch ngói và thỉnh ngài Thành Chí đến trụ trì.

  Chùa được tiếp tục trùng tu, mở rộng từ đầu thế kỷ XIX đến nay. Năm 1829, Tham tướng Nguyễn Văn Hiệp và Hương bảo Nguyễn Văn Tâm đã tổ chức xây cất lại ngôi chùa. Năm 1898, Hòa thượng Pháp Truyền tiếp tục tu sửa giảng đường, nhà tổ... Năm 1944, Hòa thượng Huệ Quang tổ chức trùng tu, mở rộng hậu đường. Năm 1963, Yết-ma Thiện Giáo cho xây đài Quán Thế Âm trước chùa. Năm 1964, Hòa thượng Huệ Thành cho xây đài Tam Thế Phật. Từ năm 1974 đến nay, Ni sư Huệ Hương đã không ngừng sửa chữa, trang trí ngôi chùa.

  Điện Phật được bài trí trang nghiêm. Gian giữa thờ Di Đà Tam Tôn, đức Phật Thích Ca, Ngọc Hoàng Thượng Đế, Bồ tát Văn Thù, Bồ tát Phổ Hiền... Hai gian tả, hữu thờ đức Quan Công và Tổ sư Đạt Ma. Mặt tường hai bên tả, hữu có hương án thờ Bồ tát Di Lặc, Bồ tát Địa Tạng và thờ Thập Điện Minh Vương. Xá-lợi Phật được tôn trí ở ngôi bảo tháp sau chánh điện. Ở chánh điện có tượng cổ Phật A Di Đà và một đầu phướn lục giác chạm rồng.

Trong khuôn viên chùa còn có những pho tượng lộ thiên khá lớn, như bộ tượng Tam Thế Phật : A Di Đà, Thích Ca, Di Lặc; tượng đức Phật đản sanh, tượng đức Phật thiền định, tượng đức Phật nhập niết-bàn... cùng nhiều ngôi tháp cổ.

  Hằng năm, ngày 12 tháng 8 âm lịch là ngày giỗ Tổ khai sơn.

Trong những năm qua, chùa đã vận động Phật tử tham gia công tác từ thiện - xã hội tại địa phương khá tốt.

  Chùa Bửu Phong nằm trong khu danh thắng Bửu Long, Đồng Nai. Khu danh thắng này đã được Bộ Văn hóa đã công nhận là Di tích lịch sử - văn hóa quốc gia ngày 02 tháng 4 năm 1991.

Bửu Phong Cổ Tự

Tăng ni sinh chụp hình lưu niệm tại Chùa Bửu Phong

3. CHÙA HỘI KHÁNH, THỦ DẦU MỘT, BÌNH DƯƠNG

Chùa tọa lạc ở đường Chùa Hội Khánh, phường Phú Cường, thị xã Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương. Chùa cách thành phố Hồ Chí Minh khoảng 25 km về phía Nam. Chùa thuộc hệ phái Bắc tông.

  Chùa được Thiền sư Đại Ngạn (dòng Lâm Tế) khai sơn năm 1741, đời Lê Hiển Tông, ở trên một ngọn đồi cao. Năm 1868, đời Tự Đức, do chùa bị hư hỏng nặng, Hòa thượng Chánh Đắc cho xây dựng chùa mới dưới chân đồi. Chùa tọa lạc ở đấy cho đến nay.

  Chùa đã được tôn tạo nhiều lần, nhưng vẫn giữ nét kiến trúc cổ. Giảng đường và đông lang được sửa chữa năm 1917, tây lang được xây lại năm 1984. Gần đây nhất, từ năm 1990 đến năm 1992, Ban Trị sự Phật giáo tỉnh đã tổ chức đại trùng tu ngôi chùa.

  Năm 2002, chùa đã tôn trí một Phật đài Thích Ca lộ thiên bằng đá cao 5,1m, trong đó, tượng đức Phật cao 2,5m, ngang gối 1,8m. Năm 2007, chùa đã hoàn thành công trình  xây dựng ngôi bảo tháp thờ Phật 8 tầng cao 30m ở sân trước.

  Ở chánh điện, hầu hết tượng các vị Phật, Bồ-tát ... đều được tạc bằng gỗ, sơn son thếp vàng. Đặc biệt, bộ tượng thập bát La-hán, mỗi tượng cao khoảng 0,86m, được nhóm thợ nổi tiếng ở địa phương tạc vào những năm cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX. Ba tấm bao lam chạm khắc tứ linh, tứ quý, cửu long và thập bát La-hán có giá trị nghệ thuật cao.

  Hơn 250 năm nay, chùa được tiếp nối qua các đời trụ trì: Đại Ngạn - Từ Tấn, đời 37 dòng Liễu Quán (1741-1812), Minh Huệ - Chân Kính (1812-1839), Toàn Tánh - Chánh Đắc, đời 37 dòng Chúc Thánh (1839-1869), Chương Đắc - Trí Tập (1869-1884), Ấn Long - Thiện Quới (1884-1906), Chơn Thinh - Từ Văn (1906-1931), Ấn Bửu - Thiện Quới (1931-1941), Thị Huê - Thiện Hương (1941-1971), Đồng Bửu - Quảng Viên (1971-1988) và Nhựt Minh - Huệ Thông, đời 41 dòng Lâm Tế Gia Phổ (từ 1988 đến nay).

HT Thích Từ Văn, vị trụ trì đời thứ 6, đã được phong Tăng thống Hội Phật giáo Nam Kỳ. Ngài đã xây dựng ngôi chùa Hội Khánh tại Pháp năm 1920. Hiện nay, trụ trì chùa là Thượng tọa Thích Huệ Thông, Phó Trưởng ban thường trực Ban Trị sự Phật giáo tỉnh.

  Chùa được Bộ Văn hóa và Thông tin công nhận là Di tích lịch sử - văn hóa quốc gia.

Chùa hiện đặt văn phòng Ban Trị sự Phật giáo tỉnh Bình Dương.

Nằm giữa một khu đất rộng rãi, yên tĩnh, nhiều cây cao bóng cả, chùa Hội Khánh là ngôi cổ tự danh tiếng vào bậc nhất ở miền Nam.  

 

Bảo tháp Tổ Đình Hội Khánh

HT. Thích Huệ Thông nói chuyện về lịch sử Tổ Đình Hội Khánh

HT. Thích Huệ Thông kể về cuộc đời cụ Nguyễn Sinh Sắc, một Phật tử đã từng sống và làm việc tại Tổ Đình Hội Khánh

Tăng ni sinh chụp hình lưu niệm tại Tổ Đình Hội Khánh

     

LẠC CẢNH ĐẠI NAM VĂN HIẾN: Được bố trí trên diện tích đất rộng hơn ngàn mẫu, nơi đây là sự hội tụ của vùng đất linh thiêng có đủ tứ linh Long – Lân – Quy – Phụng. Với quang cảnh rộng thoáng được bao bọc bởi cây xanh, biển nhân tạo, đài phún nước được xem là thích hợp cho phong thủy. Vào chánh điện của Đại Nam TNS được chiêm bái tôn tượng đức Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni, ngoài ra còn có điện thờ Phật, quốc tổ Hùng Vương, Phật hoàng Trần Nhân Tông, Lạc Long Quân – Âu Cơ, Chủ Tịch Hồ Chí Minh, v.v… Những hang động đá đưa ta trở về thời đại xa xưa của dân tộc thời các vua Hùng dựng và giữ nước, ngoài ra còn có khu vui chơi giải trí, nhà tuyết, vườn Bách Thú, v.v…

Tất cả… tất cả những nơi chuyên ngành PGVN đi qua đều đem đến cho TNS không khí thư giãn, thoải mái sau những giờ học tập căng thẳng chốn học đường. Thầy trò tận hưởng những giây phút bên nhau đậm tình đạo vị, buổi trưa ngồi quây quần dùng cơm như một đại gia đình, chiều về hát bài ca đoàn kết, thương yêu. Học không phải biết rồi để đó hay dã ngoại cho vui, mà mỗi chuyến đi, TNS đều áp dụng đúng phương châm “Tác Như Lai xứ, hành Như Lai sự” của chính bản thân mình theo đúng tinh thần Phật Giáo Việt Nam trong lòng dân tộc. Tin chắc rằng, sau buổi học trở về mỗi thành viên của chuyên ngành sẽ rút ra được nhiều bài học giá trị về tình thầy nghĩa bạn, về lịch sử các ngôi chùa, về các thiền sư Việt Nam nổi tiếng và về kiến trúc danh lam cũng như văn hiến văn minh nhân loại.

Bữa cơm trưa thân mật trong không khí dã ngoại

Chuyên Ngành PHẬT GIÁO VIỆT NAM